Ενθουσιασμός, προβλήματα, προτάσεις

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το Πρόγραμμα Εκμάθησης της Αγγλικής Γλώσσας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία, εφαρμόστηκε με μεγάλη επιτυχία στη σχολική μου μονάδα ( 6ο Δημοτικό Σχολείο Μοσχάτου). Με οδηγό την πλούσια εμπειρία των δύο περιόδων και διορθώνοντας τις όποιες αστοχίες κατά την διάρκεια της πρακτικής εφαρμογής, αυτό το διδακτικό έτος παρουσίασε εξαιρετικό ενδιαφέρον, τόσο από την πλευρά του γνωστικού αντικειμένου του όσο και από αυτή της αποδοχής του προγράμματος από τους ίδιους κυρίως τους μαθητές.

Εφαρμογή του ΠΕΑΠ στις πρώτες τάξεις

Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς οι γονείς των μικρών τάξεων της Α, Β & Γ, ήταν αρωγοί στις προσπάθειές μου για την υλοποίηση του προγράμματος. Με ζήλο συγκέντρωναν το εκάστοτε υλικό που τους ζητούνταν για τη χρήση του σε διάφορες κατασκευές και δραστηριότητες. Με προθυμία εξάλλου συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο, βοηθώντας έτσι το Κέντρο Έρευνας του Πανεπιστημίου στην αξιολόγηση του Προγράμματος. Ταυτόχρονα ιδιαίτερο ενδιαφέρον εκδήλωσαν τόσο για την πορεία του και τη διδακτική προσέγγιση, όσο και για την πρόοδο των παιδιών τους. Πολλοί μάλιστα εξ αυτών, δήλωσαν πως δεν σκοπεύουν να στείλουν τους μαθητές σε φροντιστήρια, σ’ αυτή την ηλικία τουλάχιστον, αφού όπως επισήμαναν: «η διδασκαλία στο σχολείο καλύπτει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, την συγκεκριμένη ανάγκη». Αναλύοντας ωστόσο ξεχωριστά την συνολική εικόνα της κάθε μία τάξης, τα ευρήματα που προκύπτουν, είναι πολλά και ενδιαφέροντα.

Τα «πρωτάκια» μαθαίνουν

Είναι γεγονός πως περισσότερο ενδιαφέρον απ’ όλους εκδήλωσαν οι μαθητές της Α’ τάξης εξαιτίας του γεγονότος ότι η μάθηση ήταν πρωτογενής και ανεπηρέαστη από εξωσχολικούς διδακτικούς παράγοντες (φροντιστήρια, ιδιαίτερα μαθήματα κλπ.). Ήταν τέτοια και τόση η χαρά τους που, από το διάλειμμα ακόμα, ρωτούσαν εναγωνίως να μάθουν την ώρα που θα κάνουμε μάθημα. Χαρακτηριστικές ήταν επίσης και οι προτροπές τους να κάνουμε περισσότερες ώρες Αγγλικά και μάλιστα τις πρώτες ώρες του ωρολογίου προγράμματος αντί των τελευταίων (έτσι είχε δομηθεί το πρόγραμμα από τους υπεύθυνους της σχολικής μονάδας)! Οι προτροπές αυτές είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι οι έκτες & έβδομες  ώρες ήταν μικρές σε διάρκεια και δεν προλαβαίναμε να ολοκληρώσουμε, στο δεδομένο διδακτικό χρόνο, καμία σχεδόν από τις δραστηριότητές μας. Για του λόγου το αληθές μεταφέρω αυτούσια φράση μαθητή που κυριολεκτικά με εξέπληξε: «Κυρία θα πω στην κ. διευθύντρια να έχουμε τις πρώτες ώρες Αγγλικά του χρόνου για να κάνουμε περισσότερο μάθημα». Τα οποιαδήποτε σχόλια στον αυθορμητισμό και στην αφοπλιστική ειλικρίνεια του παιδιού, στην παρούσα φάση περιττεύουν. Εν τω μεταξύ με ιδιαίτερο ζήλο ανταποκρίνονταν στην εκμάθηση τραγουδιών & ανάθεση ρόλων, όπως στο «jungle party». Η κατασκευή των μασκών έγινε με πολύ κέφι και οι διάλογοι αφομοιώθηκαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εντυπωσιακή συνάμα ήταν η ταχύτητα εκμάθησης των τραγουδιών και η διατήρησή τους στη μακροπρόθεσμη μνήμη τους. Ένα από τα αγαπημένα τους «κομμάτια», το « two little blackbirds», το «ρούφηξαν» από την πρώτη στιγμή και το τραγουδούσαν μόνοι τους από το επόμενο σχεδόν μάθημα και για όλη φυσικά τη χρονιά.

Η προσέγγιση της γλώσσας στη Β’ τάξη    

Η Β’ Δημοτικού αποτελεί φυσική συνέχεια της Α’ τάξης, και έτσι και εδώ το ενδιαφέρον των μαθητών ήταν αμείωτο. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση, οι οποίες προέρχονται από την ενεργό συμμετοχή των μαθητών σε εξωσχολικές δραστηριότητες και η εμπλοκή τους σε φροντιστηριακά μαθήματα διαφόρων ειδών (ατομικά, ομαδικά κλπ.). Τα προβλήματα αυτά ωστόσο αντιμετωπίστηκαν μέσω της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Η ανάθεση ρόλων στους μαθητές με πρόσθετες γνώσεις (αρχηγία- υπεύθυνοι ομάδων), επέφερε  σταδιακά μια εξισορρόπηση. Οι «leaders», λειτουργούσαν ως σύνδεσμοι ανάμεσα στον διδάσκοντα και στις ομάδες, βοηθούσαν τα αδύναμα μέλη και δημιουργούσαν κλίμα αμοιβαίας συνεργασίας. Έτσι οι κατασκευές, οι ιστορίες και τα μουσικοκινητικά τραγούδια, ενθουσίαζαν τους μαθητές. Εξέχουσα θέση στις προτιμήσεις τους είχε το «Ghost story» , το οποίο διέγειρε τη φαντασία τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών και τα οδήγησε στη δημιουργία πρωτότυπων ιστοριών με φαντάσματα.

Η Γ’ τάξη και το Magic Book

Κλείνοντας τη σύντομη αναφορά μου στις δύο τάξεις του δημοτικού σχολείου, θεωρώ σκόπιμο  να κάνω και μια μικρή αποτίμηση σχετικά με την διδασκαλία και την πιλοτική  εφαρμογή του Magic Book I, στη Γ’ τάξη. Οι μικροί μαθητές χρησιμοποίησαν το βιβλίο με ιδιαίτερη χαρά. Το γεγονός ότι είναι ασπρόμαυρο δεν τους επηρέασε καθόλου αρνητικά αφού τους είχα προετοιμάσει κατάλληλα λέγοντάς τους πως « η μαγεία» του κρύβεται στον τρόπο με τον οποίο θα το χρωματίσει ο καθένας τους! Οι ιστορίες συγκέντρωναν την προσοχή τους και οι ασκήσεις διέγειραν τις αισθήσεις τους καθώς ζητούσαν την επίλυση ενός θέματος και όχι τη μηχανιστική προσέγγισή του. Οι σπαζοκεφαλιές, τα παζλ και το ακουστικό υλικό ήταν κατάλληλα προσαρμοσμένα στα ενδιαφέροντα αυτής της ηλικίας. Πρωταγωνιστικό ρόλο είχε η δραματοποίηση μέσω της οποίας τα παιδιά βίωναν τους ρόλους και ταυτίζονταν με τους ήρωες. Η τάξη, έχοντας λοιπόν  την εμπειρία της περυσινής χρονιάς, έδειξε στο σύνολό της να απολαμβάνει την όλη διαδικασία εκμάθησης χωρίς άγχος, περιμένοντας εναγωνίως το επόμενο μάθημα, την επόμενη ιστορία, την επόμενη «πρόκληση».

Τα προβλήματα στη διαδικασία μάθησης

Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, πολλές ήταν  οι δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν με μεγάλη επιτυχία χάρη στο μεράκι, στο ταλέντο, στην ψυχική διάθεση και στην απαιτητική προσωπική προετοιμασία. Πολύτιμος βοηθός σ’ αυτό το επίπονο εγχείρημα, η εξαιρετική σελίδα του ΠΕΑΠ που παρείχε υποστηρικτικές δομές και πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό. Κάνοντας ωστόσο μια αδρομερή αναφορά στα προβλήματα κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, θα πρέπει να επισημανθούν:

• Η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής η οποία συμπεριλαμβάνει πρωτίστως την σταθερή σχολική αίθουσα διδασκαλίας, ακολούθως τον διαδραστικό πίνακα και τα άλλα εποπτικά μέσα και καταλήγει στην απουσία ευρυζωνικής σύνδεσης και χρήσης  internet.
• Η κόπωση προερχόμενη  κυρίως από διαδικαστικούς παράγοντες, όπως τις συνεχείς μετακινήσεις στα διάφορα τμήματα, τη μεταφορά των realia και την έλλειψη κατάλληλου χώρου για ανάρτηση-φύλαξη των εργασιών και κατασκευών των μαθητών.
• Ο μεγάλος αριθμός των μαθητών o οποίος δυσκολεύει τη σωστή εκμάθηση της γλώσσας και ιδίως όταν αυτή βασίζεται, στον προφορικό λόγο, στο τραγούδι, στην κίνηση, στη δραματοποίηση χωρίς την ύπαρξη γραπτού κειμένου προς αναφορά. Οι μαθητές σ’ αυτές τις ηλικίες είναι ιδιαίτερα ζωηροί, ομιλητικοί και υπερκινητικοί και ο μεγάλος αριθμός ( συνήθως 25άρια τμήματα), καθιστούσε ακόμα πιο δύσκολη τη διαδικασία, καθώς βασικά μου όπλα ήταν μόνο η φωνή μου και η φυσική μου παρουσία.

Προτάσεις- επισημάνσεις

Με βάση τις εμπειρίες που αποκόμισα από τη φετινή περίοδο, καταθέτω ένα πλαίσιο προτάσεων, οι οποίες, κατά την προσωπική μου άποψη, θα βοηθήσουν στην περεταίρω βελτίωση του προγράμματος.

• Μικρότερος αριθμός παιδιών ανά τμήμα.
• Πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες διδασκαλίας με το κατάλληλο οπτικοακουστικό υλικό.
• Ισότιμη θέση του μαθήματος της Αγγλικής στο ωρολόγιο πρόγραμμα (με παρέμβαση πρόταση του σχολικού συμβούλου ή του υπουργείου).

Ολοκληρώνοντας τη σύντομη αποτίμησή μου στη χρονιά που φεύγει, επιχείρησα να επισημάνω τα «υπέρ και τα κατά» μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας η οποία είχε όλα τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες σχολικές κοινότητες. Ωστόσο γίνεται αντιληπτό πως οι προσπάθειες όλων μας θα πρέπει να συγκλίνουν σε ένα και μόνο σημείο: στη διαρκή βελτίωση των προγραμμάτων, προκειμένου ο μαθητής να δέχεται όλες εκείνες τις προσλαμβάνουσες που θα τον βοηθήσουν στην εξελικτική του πορεία. Είναι χρέος και καθήκον όλων μας.»

Αικατερίνη Αντωνάτου
Καθηγήτρια Αγγλικής του 6ου Δημοτικού Σχολείου Μοσχάτου

<Επιστροφή>